Diyarbakır'da tarihi gün
- 16.11.2013 16:27
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Diyarbakır'da yaptığı tarihi konuşmada, "Dağdakilerin indiğini, cezaevlerinin boşaldığını göreceğiz" dedi. Erdoğan'ın bu sözleri genel af sinyali olarak yorumlandı. Öte yandan Başbakan Erdoğan ilk kez Kürdistan kelimesini kullandı ve ''Kuzey Irak Kürdistan Bölgesi’ndeki değerli kardeşlerimizi muhabbetle selamlıyorum'' dedi. Mitingde konuşmasını Türkçe bitiren Barzani, "Birbirini kabul etmek, kardeşlik yöntemleriyle yaşamak zamanıdır" dedi.
Şivan Perver ile İbrahim Tatlıses'in sahnede düet yaptığı türkünün adı "Megri" (Ağlama) idi ama Emine Erdoğan gözyaşlarını tutamadı. Erdoğan'ın konuşması sırasındaysa, protokoldeki birçok ismin ağladığı görüldü. Bugün Diyarbakır'da bir ilk daha yaşandı. Başbakan Erdoğan ve Barzani'nin miting alanını girişini canlı yayınlamak için octocopter kullanıldı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir'e yaptığı ve basına kapalı olarak ziyaretin detayları belediye tarafından resmi internet sitesinden açıklandı.
Baydemir, Başbakan Erdoğan ve beraberindekilere Belediye Protokol Salonu’nun koridorunda bulunan ve 1939 yılında havadan çekilmiş Diyarbakır fotoğrafı üzerinden kenti anlattı. Daha sonra uluslararası bir mimarlık projesi kapsamında yaptıkları kentsel dönüşüm projesinin maketi üzerinde de bilgi veren Baydemir, Erdoğan ve beraberindekileri protokol salonuna aldı.
Baydemir, 8 bin yıldan bu yana yaşamın hiç kesintiye uğramadığı dünyanın nadide kentlerinden biri olan Amed’de, Diyarbakır’da ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti dile getirip, "İnşallah bu buluşma hepimizin arzu etmiş olduğu, kardeşlik hukukunun, onurlu bir barışın tesis edildiği ve huzurun artık ilelebet devam edeceği yakın bir geleceğe de bizi yakınlaştıracaktır" dedi.
Yerel yöneticilikte 10 yılı geride bıraktıklarını belirten Baydemir, "Kardeşlik hukuku, dostluk hukuku, muhabbet hukuku, bu hukuka dayanarak yerel yöneticilikte 10'uncu yılımı geride bıraktım. Müsadeniz olursa, yerel yöneticilikte sizden daha deneyimliyim" dedi.
Kişi başına düşen yeşil alanı 0.5 metrekareden planlamayla 18.4’e çıkarttıklarını, belirten Baydemir, "Bizden önceki uygulamalarda fideler dikilir de, o fideler tutmazdı, her yıl yenisi eklenirdi. 2005 yılından bu yana 15 yaşından küçük ağaç dikmiyoruz. Ağaç dikiyoruz ve 3 yıl sonra orman oluyor. Şükürler olsun artık Diyarbakır Türkiye’nin en yeşil kentlerinden birisi oluyor ve dünya ortalamasının üstünde yer alıyor" dedi.
Baydemir, Kürtçe'nin kullanımından dolayı açılan davaların beraatla sonuçlandığını ancak yürütülen KCK dosyasından dolayı pek çok belediye başkanı, meclis üyesi ve milletvekilinin cezaevinde olduğuna belirterek, salonda bulunan Diyarbakır merkez Sur İlçesi Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş’ı işaret ederek, "Bana ve Abdullah başkana da 39 yıl isteniyor. Açılan tüm davaların özünde Kürtçe'nin kullanımı ve kültürel çalışmalar var" dedi.
Başbakan Erdoğan'ı 10 yıllık belediye başkanlığı sürecinde ilk kez ağırladığını söyleyen Baydemir, "Sayın Başbakan her geldiğinde belediyemizde bir araya gelmiş olsaydık, ifade ettiğim projelerden bir tanesini sizden alacağımız sözle hayata geçirseydik, şu anda 10 tane projeyi daha yapmış olacaktık. Ben giderayak siz geldiniz" dedi.
Başbakan Erdoğan da "Biz görevden almıyoruz ki" deyince, Baydemir partilerdeki aday gösterme sınırlamasını kastederek, "Sizde üç dönem, bizde iki dönem" diye espriyle yanıtladı. Baydemir, kentteki projeleri anlatıp, "Elbette yaptıklarımızdan sorumluyuz, ama yapabilirken yapmadıklarımızdan da sorumluyuz. 11 aydan bu yana Diyarbakır’a gerilla cenazesi gelmedi. Ülkenin batı yakasına da asker ve polis cenazesi gitmedi. Barış halkın da hakkın da huzurunda en baki amellerdendir" dedi.
Baydemir, bu buluşma ve diyalogun nihai barışa ve derinlikli müzakereye dönüşmesi gerektiğini vurgulayıp, Barzani’nin Diyarbakır’a gelmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Baydemir, "Bu süreç ve bu buluşmaya Sayın Öcalan ve Sayın Salih Müslim’in de dahil olmasıyla sadece Türkiye değil, tüm Ortadoğu’ya kalıcı barış geleceğine inanıyorum. Bu fotoğrafı büyütmemiz gerekiyor" dedi.
Başbakan Erdoğan, ziyaretlerinin hayırlara vesile olmasını dileyerek, "Sayın Barzani’nin davetimize icabet etmesi memnun etti. İnşallah köklü değişime katkı sunar" dedi. Parlamento'nun sorunların çözümü için var olduğuna dikkat çeken Erdoğan, çözüm üretmemesi durumunda görevini yerine getirememesi anlamına geldiğini söyledi.
Diyarbakır’a yatırım yaptıklarını ve yapmaya da devam edeceklerini bildiren Baydemir, Dicle Vadisi Projesi’ni süratle hayata geçireceklerini söyledi.
Hafif Raylı Sistem konusunda ise Erdoğan, ilgili bakanla görüşeceklerini söyledi. Enerji kayıp ve kaçakları konusunu da gündeme getiren Başbakan Erdoğan, enerji kayıplarının yüzde 70 olduğunu söyledi. Erdoğan, enerji hatlarının yer altına alınması yönünde çalışma yapılabilmesi için kayıp ve kaçakların azaltılması gerektiğine işaret etti.
İmanın gerisinde sevgi yattığını belirten Erdoğan, "Birbirimizi yaradandan dolayı sevmemiz lazım. Bugün yeni bir milat olsun yeni bir başlangıç olsun" dedi.
Baydemir, konuklarına burma kadayıf ikram ettikten sonra Başbakan Erdoğan’a Diyarbakır Gezi Rehberi, Amed Tigris ve Yıldız Çakar’ın yazdığı ve Diyarbakır’ın tarihi ve kültürel yönlerinin anlatıldığı Türkçe ve Kürtçe, 'Amed' adlı kitap, Diyarbakır yemeklerinin anlatıldığı Mehir adlı Kürtçe kitap ile Si u Ronahi (Gölge ve Işık) Sanat Atölyesi’nde üretilen Diyarbakır’la ilgili çini tabak armağan etti.
Görüşmenin sonunda Başbakan Erdoğan, Baydemir, bakan ve milletvekilleri birlikte bir hatıra fotoğrafı çektirdi. Çıkış sırasında da Baydemir, Diyarbakır’ın uydudan çekilen fotoğraf üzerinden yaptıkları Mahabad Bulvarı, Kamşlı Bulvarı ve diğer yolları, Dicle Vadisi ile Hafif Raylı Sistem’in geçtiği güzergahları anlattı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani, Kürt sanatçı Şivan Perwer, İbrahim Tatlıses ve yanındaki bakanlar Diyarbakır Kantar Kavşağı'nda 1121 tesinin toplu açılış törenine katıldı.
Sahneye çıkan Başbakan Erdoğan ve Barzani, kendisine sevgi gösterisinde bulunan vatandaşlara yan yana el salladı. Erdoğan ile Barzani, daha sonra protokolde kendileri için ayrılan yere geçip yan yana oturdu. Başbakan Erdoğan’ın oturduğu sandalyeye bel ağrısı nedeniyle yastık konulduğu görüldü. Törene geçilmeden önce de ezan okunması nedeniyle bir süre beklendi.
Daha sonra Başbakan Erdoğan ve Barzani, saygı duruşunda bulundu. İstiklal Marşı’nın okunmasının ardından konuşan Diyarbakır Valisi Cahit Kıraç, tesislerde emeği geçen herkese teşekkür etti, kente hayırlı olmasını diledi.
Vali Kıraç’ın ardından konuşan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ise, kente olan yatırımlara değinip, insana ve barışa en büyük yatırımın Başbakan Erdoğan tarafından yapıldığını söyledi. Bakan Eker, alandakilere Kürtçe de seslenirken, 37 yıl sonra Kürt sanatçı Şivan Perver’in en güzel şarkılarını söyleyeceğini dile getirdi.
Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Barzani, yaptığı konuşmada, "Bu altın değerli fırsatı tanıdığınız için çok teşekkür ederim. Sayın Başbakan’a en içten teşekkürlerimi sunuyorum, bu fırsatı bize tanıdığı için. Benim için bu çok tarihi ve fırsat geliştiği için sizleri ziyaret etmekteyim. Kürdistan halkının selamını Türk halkına taşıyorum. Değerli Diyarbakır halkı için yeni bir tarih oluşturma zamanı gelmiştir. Birbirini kabul etmek, kardeşlikle yaşamak zamanıdır.
O günü oluşturma zamanı Başbakanın Erbil’e gelişiyle başlamıştır. Ben o gün sevinçler içinde kaldım. Bugün bir Türk bulunmuştur ki kardeşlik ve doğru yolları olan bir önder. Ortadoğu'da yaşayan insanlar birlikte yaşama günü gelmiştir. Birlikte yaşamak ile birlikte kalmakla halklarımızı mutlu günlerimize götürebiliriz. Savaşlar denendi kimse savaştan bir hayır görmedi. Bir Türk gencin kanı, Kürt gencin eliyle dökülme veya tersi günü kalmamıştır.
Barış temeli atılmış, çok teşekkür ederim ki çok cesurca bu temeli attı Sayın Erdoğan. Barış yolu seçimle, barışa başlamasıyla. Benim tüm Kürt kardeşlerimin isteği budur ki Türklerin de aynı. Barış projesini desteklesinler. Barışa verilecek savaş zor bir savaştır. İnanın, cesur bir insan olmazsa barışa savaş veremez. Barış yolu ne kadar uzun ise bir saat savaşmaktan daha iyidir. Tüm Kürt, Türk kardeşlerime söylüyorum ki, tüm gücümüzle barış sürecini destekliyoruz, destekleyeceğiz.
Önemli adım bu projeye başlamak ile oldu. Hepimiz biliyoruz ki, 10-15 sene önce böyle karşınıza gelip konuşmak imkansızdı. Bu da kardeşliğin sonucudur, birbirini anlamanın sonucudur. İnanıyoruz ki, barış süreci sonuca varacaktır. Ne kadar zaman gerekiyorsa, bu zamanı vermemiz gerekiyor. Son olarak çok mutluyuz hizmetinizde olduğumuz için. Hepinize mutluluk dolu başarılar diliyorum." dedi.
Barzani daha sonra Türkçe, "Son olarak Türkçe bir şeylerde söylemek istiyorum. Yaşasın Türk ve Kürtlerin kardeşliği. Yaşasın Barış. Yaşasın Özgürlük. Yaşasın Türk ve Kürt kardeşliği. Yaşasın Barış. Yaşasın Özgürlük. Başarılar ve mutluluklar diliyorum" dedi.
Toplu açılış töreninde konuşan Kürt sanatçı Şivan Perwer'e alanda bulunanlar büyük sevgi gösterisinde bulundu. Perwer, Türkçe ve Kürtçe yaptığı konuşmada şunları söyledi:
"Ben bu kenti, bu halkı seviyorum. Türkiyemizin Başbakanı değerli sayın Recep Tayyip Erdoğan bu barış günün mimarı oldu. Evi şen olsun. Ona, arkadaşlarına ve dostlarına teşekkür ediyorum. Erdoğan gerçekten büyük bir maya temiz süte kattı ve bugün dostluğun kardeşliğin gününü kutluyoruz. Bu sayede varolsunlar sağolsunlar ellerine sağlık. Bunun için emek veren, bunun için yüreği çarpan, bunun için aklı çalışan herkese teşekkür ediyoruz.
Umarım bütün Türkiye bunu düşüncektir. Artık farklılıklar yasak edilmeyecek. Biz hep yasaklarla karşılaştık. Yasak olduğu için bu ülkemizden ayrıldık. Kimileri hapishanelerde çürüdü, işkence gördü. Kimileri bizim gibi kaçtı yıllardan sonra yavaş yavaş dönüyorlar ki bugün sayesinde.
Çok değerli Kürdistan bölgesinin başkanı Sayın Mesud Barzani bu konuda çok olumlu düşünceleriyle yaklaştı ve bu değerli insanları Diyarbakırımızda görmek çok sevindirici bir şey. Kürt, Türk, Arap, Laz, Çerkez her kim varsa bu ülkede dostluğun elini tutsunlar ve birbirlerini sevsinler."
Sonra sahneye gelen İbrahim Tatlıses'i, "Urfalı İbo yanımda. Sen ne söylüyorsun" diye Kürtçe sordu.
Tatlıses ise "Ne diyeyim her şeyi sen söyledin zaten" diyerek konuşmasına Kürtçe başladı.
İbrahim Tatlıses Kürtçe devam ettiği konuşmasında "Aynıyız aynı. Şivan kardeşime çok teşekkür ederim. 37 yıl sonra kentimize hoşgeldin" dedi.
Perwer ile Tatlıses, sahnede şu konuşmaları yaptı:
Perwer: Urfa'ya da Ankara'ya da, İstanbul'a, Trabzona da gideceğiz. Tatlıses: Fark yoktur. Ha Türk ha Kürt, fark yoktur. Perwer: Kim barış için çalışırsa o iyidir.
Tatlıses: Evet aynen öyle. Kim barışa hizmet verirse onun ellerine sağlık. O güzeldir. Barış için kim elini taşın altına koyarsa o benim başımın üstündedir. Biz Şivan kardeşimle buraya ne şöhrete, ne de şana geldik. Şöhrete de doyduk, şana da doyduk. Bizim bir tek ihtiyacımız var oda barıştır.
Perwer: Bu ülke ne tarihler gördü ne günler geçirdi biliyorsunuz. Akatlar, Babiller, Persler, Medyalar daha niceler, Abbasiler, Osmanlılar ve şimdi yeni bir devir. O devirde dostluk, barış demokrasi devridir. Demokrasi ihtiyacı var bu ülkenin. Dünyaya düşen her insanın özgürce yaşama hakkı vardır. Kim olursa olsun zhangi dilde kültürde olursa olsun Sayın başbakan Almanya'da hatırlıyorum 3 yıl önce demiştiki. Asimilasyon bir insanlık suçudur, bir günahtır.
Bundan sonra ülkede asimilasyon da olmayacak. insanlar özüyle, dostça kardeşçe hep birlikte yaşayacak. Bunun üzerine Tatlıses, bir fıkra anlattı: İneği hastaymış., Hayvan da hasta bu karda ne yapayım. Yani biz istersek karı saman ederiz, yaralı hasta olan ineğide kaldırırız ama bazılarımız buna çengel yapıyor. Şimdi muhlalefet olduğu yerde barışın olması mümkün değil. Ama her şeye rağmen her şeyin sahibi sizsiniz. Bu halk her şeyi başarır.
Perwer: Sizler çok kez bizden türkü dinlediniz. Bazen insan içinden geçenleri söylemlek ister. Diyarbakır 4 kapılıdır ve bu 4 kapının her biri ülkemizin şahididir. Sizler biliniz ki bu Şivan'ın yüreğinde ne elem ne keder vardır.
Perwer ile Tatlıses daha sonra Türkçe, 'Ağlama ağlama' anlamına gelen Kürtçe, 'Megri Megri' türküsünü birlikte söyledi.
Bu sırada Başbakan Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ile sanatçı İbrahim Tatlıses'in gözyaşlarını tutamadığı görüldü.
Tatlıses: Son kez bir şey diyeyim. Samimi bir şekilde söylüyorum. Benim bir oğlum daha olursa son inşallah olacak. Adını Barış koyacağım
Perwer: Benim de olursa ismini Aşiti (Barış) koyacağım.
Toplu açılışın yapılacağı alana Türkçe ve Kürtçe yazılı pankartlar asıldı. Pankartlarda, 'Bir daha kardeş kanı akmasın diye, anneler ağlamasın diye, zehirse zehir, biz içeriz', 'Dostluk, kardeşlik, barış sevdalısı Büyük usta hoş geldin', 'Biz de bu yola o gömlekten giyerek çıktık', 'Bu topraklar ne krallar ne şahlar ne başkanlar gördü ama sen bambaşkasın', 'Gün birlik günüdür, gün kardeşlik günüdür, kenetlendik ve sana geldik usta',
'Selahaddin'in torunları asrın fatihini selamlıyor, yürek yürek yüreğe omuz omuza yürüyoruz', 'Çözüm sürecinin mimarisi Başbakan Recep Tayyip Erdoğan şehrimize hoş geldiniz', 'Ne bir kelam, ne bir söz izah eder, bir adam sevdik o da sensin usta', 'Göklerin ve yerin yaratılması, dillerimizin ve renklerimizin farklı olması da O'nun ayetlerindedir', 'İtinayla köprüleriniz yapılır' yazıldığı görüldü.
Töreni izlemeye gelen çok sayıda vatandaş, yöresel müzikler eşliğinde eğlendi, halaylar çekti, zaman zaman da el ele tutuşarak birlik beraberlik mesajları verdi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yanında eşi Emine Erdoğan, Başbakan Yardımcıları Bülent Arınç, Beşir Atalay, Bekir Bozdağ, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile özel 'Ana' uçağıyla saat 11.30'da Diyarbakır'a geldi.
Erdoğan'ı havalimanıda İçişleri Bakanı Muammer Güler, Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, Diyarbakır Valisi Mustafa Cahit Kıraç, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, yöresel kıyafet giyen Diyarbakır Bağımsız Milletvekili Leyla Zana, BDP milletvekilleri Sırrı Sakık, Altan Tan, Esat Canan ile İl Emniyet Müdürü Recep Güven ve diğer yetkililer karşıladı.
Erdoğan, havalimanından çıkışta yol kenarında bekleyen vatandaşların sevgi gösterileri ile karşılandı. Vatandaşların bazıları Erdoğan'ın bulunduğu otobüsün önüne atlarken, zaman zaman izdiham yaşandı. Osmanlı Ocakları adlı bir grup Erdoğan'ı 3 hilalli bayraklarla karşıladı. Erdoğan, zaman zaman konvoyu dururarak vatandaşları dinledi.
Başbakan'ın gelişi nedeniyle Diyarbakır'da sıkı güvenlik önlemleri alındı. Binaların çatılarına keskin nişancılar yerleştirirken, havadan helikopterler keşif uçuşu yaptı.
